Voorafgaand aan het PBL event De nacht van de Energieke regio, op 11 december, kwamen we bijeen met zo’n 25 betrokken bij het IBP Vitaal Platteland bijeen om terug te blikken op het afgelopen jaar. Om op basis van die inzichten de inzet voor 2020 aan te scherpen.
“We praten al lang en veel, het is nu ook tijd om in actie te komen.” Deze opmerking van Freek Nieuwenhuis, melkveehouder in het Groningse Westerkwartier, typeert het overheersende gevoel van de reflectiesessie.
Het gezelschap van afgevaardigden uit diverse regio’s en vertegenwoordigers van LNV- en PBL dat meedeed aan de reflectie, keek grosso mode tevreden terug op 2019. De werkstructuur van het platform, het IBP Vitaal Platteland netwerk, staat stevig. Via diverse Werkplaatsen zijn eerste impulsen gegeven aan de invulling van het programma, en – last but not least – in de 15 IBP-gebieden is hard gewerkt aan het fijnslijpen van gebiedsplannen.
Blij met verbinders
Er is dus het nodige geoogst. Daarbij wordt desgevraagd bevestigd, dat ze in de regio’s blij zijn met de inzet van LNV-beleidsmedewerkers als verbinder. De algemene conclusie: “het is goed dat het Rijk de hand uitsteekt, en het zou fijn zijn als andere Rijksdepartementen dit voorbeeld volgen, zolang ze maar niet te veel sturen.”
Tegelijkertijd zijn alle aanwezigen het erover eens dat het in 2020 tijd is voor een concretiseringsslag, en ook is het zaak om lokale en regionale bestuurders meer te betrekken. Voorbeelden in Brabant en de Achterhoek laten zien, dat het aanwijzen van één pro-actieve bestuurlijke trekker hierbij kan helpen.
Bestuurders prikkelen
Bovendien hoopt het landelijke IBP Vitaal Platteland programmateam dat bestuurders zich meer in de discussie gaan mengen, als ze worden geprikkeld met opgaven en knelpunten uit regio’s. Daarvoor worden onder andere twee speciale Werkplaatsbijeenkomsten gericht op bestuurders georganiseerd.
En uiteraard is het belangrijk om ook in het nieuwe jaar te blijven leren. Dat is de kern van de zaak, wat zijn de effecten van deze interbestuurlijke samenwerking voor de regio’s? Welke patronen en mechanismen zien we die we vast willen houden?
Spiegel
De lerend evalueren-aanpak van het PBL is een belangrijk onderdeel van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland. PBL-onderzoeker Hiddo Huitzing begeleidt dit traject, samen met zijn collega’s van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) én van het VU Athena Instituut: “We nemen vier à vijf gebieden en het nationale programma diepgaand onder de loep.” Een proces waar de onderzoekers momenteel nog middenin zitten.
“Met de opgedane kennis houden we de IBP-regio’s een spiegel voor. In 2020 koppelen we onder andere via reflectiesessies de bevindingen terug naar alle gebieden, en vragen we ook naar hun ervaringen en input. Zo kan iedereen van elkaar leren en krijgen we nog meer inzicht in het hele programma.”