“We hebben ook horizontale uitwisseling nodig in het ‘trappenhuis’. Bijvoorbeeld onderlinge uitwisseling en samenwerking tussen de departementen. Dat is een belangrijke pijler bij interbestuurlijk samenwerken.” Veelzeggende woorden van PBL-directeur Hans Mommaas tijdens het PBL-webinar Resultaten lerende evaluatie IBP VP, op 24 maart 2021. Tijdens dit webinar en de daaropvolgende IBP VP Oogst- en overdrachtsbijeenkomst, stonden ervaringen, effecten en resultaten centraal van 3,5 jaar interbestuurlijk bouwen aan een vitaal platteland.
Johan Osinga (Directeur-Generaal ministerie LNV) stemde in met Mommaas’ conclusies: “Het fundament er, nu moeten we het huis gaan bouwen. Daarbij is het belangrijk dat we voortdurend op alle niveaus blijven afstemmen. Nu rent iedereen bijvoorbeeld achter de stikstofproblematiek aan, maar die kun je uiteraard niet los zien van alle andere vraagstukken.” Vanuit de gebieden klinken vergelijkbare geluiden. Daarbij wijst wethouder Mario Jacbos (gemeente Tilburg) onder meer op de spilfunctie die de LNV-verbinders vervullen: “Dat het ministerie via hen nu direct aan tafel zit bij regionaal overleg is pure winst!”
Van rock ’n roll naar orkest
Programmamanager Olga van Kalles gaf aan optimistisch te zijn over de verdere uitrol van interbestuurlijk samenwerken op het platteland. “Tegelijkertijd zijn we er nog lang niet. Hoe zorgen we ervoor dat de buitenboordmotor die IBP VP de afgelopen jaren vormde echt doordringt in het hart van bestuurlijke organisaties? Die vraag staat de komende tijd voor mij echt met stip bovenaan.”
Albert Thijssen (concernmanager provincie Gelderland) vulde deze bevindingen aan met mooie beeldspraak: “We begonnen IBP VP als rock ’n roll en nu komen we in een orkest terecht. Daarmee bedoel ik dat we nu beland zijn bij de vraag ‘Hoe we het dansen tussen schaalniveaus moeten managen?’”
Na een rondreis langs een aantal IBP VP-gebieden nam hoogleraar Bestuurskunde Geert Teisman de kijkers nog even mee met een kritische waarneming: “Zo gauw we functionaris worden, ontstaat er iets van blikvernauwing. Vooral op Rijksniveau. Dit leidt tot institutionele belemmeringen, zoals teveel afgebakende financiële potjes” en “Bedenk dat het bij integraal besturen gaat om het creëren van lichte, flexibele arrangementen en een rijke agenda. Juist die helpen om zaken aan te jagen!”
IBP VP krijgt vervolg
Om het ‘orkest’ waar Thijssen op doelde goed vorm te kunnen geven, is het zaak om de opgedane kennis en inzichten verder te brengen. Daarom hebben de vier opdrachtgevers besloten om dit jaar nog een aantal werkplaatsbijeenkosten te organiseren. Sander Band (MT-lid Directoraat Generaal ministerie LNV): “En dan zien we hoe e.a. ‘landt’ als de kabinetsformatie rond is.” Hij meldde ook dat Olga van Kalles doorgaat als programmamanager. “Maar dan van het nieuwe ‘nationale programma landelijk gebied’, dat breder is dan IB VP.”
Bekijk de Oogst- en overdrachtsbijeenkomst van IBP Vitaal Platteland hieronder: