“Van elkaar leren en samenwerken in Thorbecke’s trappenhuis, daar gaan we voor”, met deze oproep opende PBL-directeur Hans Mommaas de Nacht van de Energieke Regio, op 11 december in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Een afwisselend avondprogramma volgde, met een hoofdrol voor de IBP VP-ontwikkelingen in het Groningse Westerkwartier.
Mommaas startte zijn verhaal met een schets van de grote decentrale en centrale opgaven waar Nederland – en dus ook alle regio’s – voor staan. “Landschap, natuur en milieu zijn steeds vaker het kind van de rekening. Dat betekent dat voor de langere termijn grote, soms erg ingrijpende oplossingen noodzakelijk zijn. Die moeten worden gevonden in de regio.”
Tegelijkertijd concludeerde de PBL-directeur dat dé regio niet bestaat. “Elk gebied kent zeer verschillende omstandigheden. Daarom zijn programma’s zoals Vitaal Platteland gebaat bij maatwerk, waarbij bestuurders van allemaal van hun eigen ‘verdieping’ af moeten komen. Laten we van elkaar leren en samenwerken in Thorbecke’s trappenhuis.”
Vervolgens werd ook vanuit het Rijk het belang van een regionale aanpak benadrukt: “De regio is het schildersdoek waarop het landelijk beleid wordt ingekleurd. Daarom kiest dit kabinet voor gebiedsgerichte aanpak”, aldus Jan-Kees Goet, secretaris-generaal van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (LNV).
“Pak momentum”
Een mooi voorbeeld van gebiedsgericht aanpak, waar al volop interbestuurlijk wordt afgestemd en van elkaar geleerd, is het Groningse Westerkwartier. Deze regio hoopt begin 2020 als een van de eersten een regionale samenwerkingsovereenkomst te tekenen. Niet verwonderlijk dus, dat enkele vertegenwoordigers uit die regio na de verhalen van landelijke instituten en bestuurders het podium mochten bestijgen.
Na een video introductie van het Westerkwartier, volgt een geanimeerd gesprek. Een van de tips die Freek Nieuwenhuis (melkveehouder en voorzitter van het collectief Groningen-West), Henk Hulshoff (voorzitter LTO-Noord Westerkwartier) en Hans Bergsma (directeur Gebiedscoöperatie Westerkwartier) hebben voor andere regio’s: “Pak het momentum”. Zo zijn in het Westerkwartier recent vier gemeenten gefuseerd tot een. Henk: “En al die nieuwe bestuurders willen uiteraard spijkers met koppen slaan.” En ook landelijk beleid kan volgens Freek helpen, want “wij waren al aan de slag met biodiversiteit, en nu zet ook het ministerie daar vol op in, inclusief kringlooplandbouw.” Hans heeft tot slot ook nog een andere tip: “Heb geduld, want we moeten integraal besturen immers nog leren.”
Lancering website: kwaliteit van leven
Na de inspirerende verhalen uit de praktijk, werd een nieuwe tool gelanceerd, die de diverse regio’s kan ondersteunen bij het opstellen van de diverse samenwerkingsovereenkomsten. Op de vraag van het ministerie om handen en voeten te geven aan het begrip ‘Brede Welvaart’, is door het PBL de afgelopen maanden namelijk een praktisch antwoord ontwikkeld: de nieuwe PBL-website ‘Hoe is het leven in de regio?’.
Via enkele muisklikken toont deze site op een groot aantal punten, hoe een bepaalde regio scoort.