Het landelijk gebied in ontwikkeling, hoe verder?
De weg naar een economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam platteland is een traject van de lange adem. Geen enkele partij kan deze opgaven afzonderlijk realiseren. Het IBP Vitaal Platteland wil een aantal stevige stappen zetten, met een gebiedsgerichte aanpak én door met alle overheden de krachten te bundelen. De Werkplaats Vitaal Platteland is dé plek waar we dat leren door te doen.
Café Vitaal Platteland
Rapport 'Kiezen en delen' – voorstellen voor oplossingen in landelijk gebied
‘Stem op Rijksniveau sectorale doelen met eigen instrumenten en budgetten zo veel mogelijk op elkaar af .’ Zo luidt één van de doelen die een nieuw kabinet zichzelf zou moeten stellen, volgens het rapport ‘Kiezen en delen’. Dit bevat perspectieven voor een integrale aanpak van de opgaven in het landelijk gebied.
Lees verder
IBO-rapport – 27 aanbevelingen voor een betere governance
Er is rondom meerdere grote maatschappelijke opgaven nog werk aan de winkel om tot een betere governance te komen, zowel wat betreft de ruimtelijke keuzes als de instrumenten en middelen. Zo luidt de globale hoofdconclusie van het IBO-rapport ‘Van woorden naar daden: over de governance van de ruimtelijke ordening’.
Lees verder
Inzichten WUR na 3,5 jaar Vitaal Platteland
Wageningen University & Research (WUR) deed actie-onderzoek om een aantal gebieden te helpen met hun kennisvragen. Hun bevindingen zijn te lezen in een uitgebreid artikel met inzichten en lessen, aangevuld met ervaringen uit de gebieden.
Lees verder
Interbestuurlijk gebiedsgerichte aanpak op de hoge zandgronden – verdiepende sessie 11 maart 2021
Welke mogelijk vormen van samenwerking en versterking kunnen de zandgebieden in zuid en oost Nederland elkaar de komende jaren bieden? Deze vraag stond centraal tijdens een verdiepende IBP VP-sessie op 11 maart 2021.
Lees verder
Webinars met resultaten 3,5 jaar IBP VP – ‘Het fundament staat, nu het huis bouwen!’
“We hebben ook horizontale uitwisseling nodig in het ‘trappenhuis’. Bijvoorbeeld onderlinge uitwisseling en samenwerking tussen de departementen. Dat is een belangrijke pijler bij interbestuurlijk samenwerken.” Veelzeggende woorden van PBL-directeur Hans Mommaas tijdens het PBL-webinar Resultaten lerende evaluatie IBP VP, op 24 maart 2021. Tijdens dit webinar en de daaropvolgende IBP VP Oogst- en overdrachtsbijeenkomst, stonden ervaringen, effecten en resultaten centraal van 3,5 jaar interbestuurlijk bouwen aan een vitaal platteland.
Lees verder
Verdiepende sessie KPI’s – 2 maart 2021
In verschillende IBP VP gebieden wordt concreet gewerkt aan kritische prestatieindicatoren. In een verdiepende sessie op 2 maart 2021 deelden betrokkenen hun ervaringen en gingen samen met Frank Verhoeven van Boerenverstand in op diverse vragen die bij IBP VP gebieden leven.
Lees verder
Blog – De evaluatie…
‘Ik denk dat we de impact van het IBP VP pas kunnen zien over 20 jaar, als alle kleine duwtjes die iedereen heeft gekregen en uitgedeeld in alle verschillende projecten toch hebben geleid tot gedragsverandering bij velen’, zegt Alex Datema in een evaluerende blog.
Lees verder
Online magazine Vitaal Vooruit
‘De geest is uit de fles.’ Zo typeert een enthousiaste wethouder de interbestuurlijke manier van werken in het magazine ‘Vitaal Vooruit’. In deze digitale uitgave vindt u de ervaringen en inzichten die we de afgelopen 3,5 jaar hebben opgedaan in en met het interbestuurlijke programma Vitaal Platteland.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Michiel Rijsberman
“Je hoort vaak ‘In je eentje ga je sneller en samen kom je verder’, maar wat mij betreft gaat die vlieger niet op. Zeker niet bij grote projecten zoals Nationaal Park Nieuw Land. Het is echt kansloos als je dat in je eentje vorm probeert te geven”, vindt Michiel Rijsberman, gedeputeerde van de provincie Flevoland. Zijn devies: werk samen, maar laat elkaar vrij in het vinden van wat waardevol is.
Lees verder
Blog – 'Rijk is echt aan zet in stikstofdiscussie'
‘We hebben echt last van de impasse die er nog steeds bestaat op het gebied van uitstoot van stikstof.’ Zo luidt de noodkreet in deze blog van Bert Nederveen (gemeente Westerkwartier), een van de bevlogen bestuurders die vanaf het begin zeer nauw betrokken is geweest bij IBP Vitaal Platteland.
Vier overheden onderstrepen belang integraal samenwerking in Samenwerkingsafspraken NOVI
In recentelijk gemaakte Samenwerkingsafspraken rond uitvoeringsprogramma NOVI geven de vier overheden aan dat afspraken zoals recentelijk onder andere gemaakt in het IBP van kracht blijven. Tegelijkertijd geven ze aan dat er meer nodig is ‘om de beoogde integraliteit en samenhang te bereiken in de fysieke leefomgeving.’
Lees verder
Decentrale overheden bouwen voort op IBP VP
De decentrale overheden bouwen voort op de in het Interbestuurlijk progamma Vitaal Platteland ingezette gebiedsaanpak voor geselecteerde gebieden, waarin het werken als één overheid leidend is. Dat is de belofte die VNG, de Unie van Waterschappen en IPO doen in hun notitie ‘Krachtig groen herstel van Nederland’.
Lees verder
Uitgebreid verslag werkplaats 4 februari
In deze vierde online werkplaats, op 4 februari 2021, focusten we op ‘Handelingsperspectieven in het trappenhuis’. “Juist tússen verdiepingen, afdelingen en organisaties, daar vindt de ontmoeting en samenwerking plaats voor een vitaal platteland.” Dat vraagt echter nogal wat. Hoe organiseren we die samenwerking in het ‘trappenhuis’? Na 3,5 jaar IBP VP en 2 jaar werkplaatsen was de centrale vraag: welke handelingsperspectieven zien we?
Katrien Termeer tijdens Werkplaats 4 februari: “Small wins: kleine stappen zijn geen klein bier”
“In complexe veranderingstrajecten is het nemen van kleine stapjes nog belangrijker dan anders”, aldus Katrien Termeer, hoogleraar bestuurskunde aan Wageningen UR, tijdens de IBP VP-werkplaats op 4 februari. Samen met PBL-directeur Hans Mommaas reikte zij de deelnemers inzichten aan, ter inspiratie voor de komende tijd. Want hoewel het landelijke programma IBP VP afloopt in april 2021, is men in de meeste gebieden ‘nog maar net van de wal’. Het thema luidde dit keer dan ook ‘Handelingsperspectieven in het trappenhuis’.
Lees verder
Blog – IBP-vitaal platteland als opmaat naar een gezamenlijk Programma Natuur
Als we de ervaringen van het IBP Vitaal Platteland meenemen in het Programma Natuur, levert het ons meer op dan het kabinet wellicht had kunnen vermoeden toen het in het regeerakkoord enkel sprak over ‘versterken natuur’, aldus Mark Hoevenaars (IPO), Programmamanager Programma Natuur.
Lees verder
Blog – Laten we beginnen!
Wethouder Tiny Bijl van gemeente Steenwijkerland, blogt over de resultaten van een onderzoek dat haar gemeente deed onder 120 agrariërs. Wat leeft er? En hoe kan integraal bestuur hier oplossingen aanreiken?
Lees verder
14 februari Dag van de Samenwerking
Drie jaar geleden – 14 februari 2018 – is het Interbestuurlijk Programma gestart. Om dat te markeren is 14 februari uitgeroepen tot de ‘dag van de samenwerking.’ Daar sluiten we ons vanuit het IBP Vitaal Platteland uiteraard graag bij aan! Ter gelegenheid hiervan is het magazine ‘Verbinden en verbeteren’ gemaakt.
Lees verder
Het hoge woord is aan… Henry Meijdam
“Toen Ank Bijleveld nog voorzitter van het IPO was zei ze altijd ‘Moedig voorwaarts!’ En dat is de kreet die we op het integraal werken moeten toepassen”, aldus Henry Meijdam, waarnemend burgemeester van Lelystad. Welke tips heeft hij, om integraal werken de komende jaren verder te brengen?
Lees verder
Brabantse boeren krijgen vergoeding gelinked aan KPI's
Melkveehouders kunnen een financiële beloning krijgen voor hun bijdrage aan het versterken van de biodiversiteit in het Van Gogh Nationaal Park. Dit gebeurt via de Biodiversiteitsmonitor. Deze komt voort uit Brabants Bodem, een van de projecten onder de paraplu van IBP Vitaal Platteland. De monitor is getest met 55 boeren en wordt opengezet voor nog eens 145 deelnemers (in Brabant).
Lees verder
Uitgebreid verslag werkplaats 3 december – van gebiedsuitdagingen naar integrale werkpraktijk
In deze derde online werkplaats, op 3 december 2020, focusten we op het vormgeven van interbestuurlijk samenwerken in de uitvoering. Hoe verbind je op uitvoeringsniveau belangen met elkaar en hoe zorg je voor synergie tussen de opgaven, partijen en projecten? Hoe kom je tot échte goede samenwerking? Centraal daarbij stonden de uitdagingen in het gebied van de gastheer van deze keer: IBP VP-gebied Laag Holland.
IBP-VP en Regio Deals toegelicht tijdens Duits Toekomstforum
Op 20 januari heeft Nederland als partnerland bij het 14e Duitse Toekomstforum voor Plattelandsontwikkeling één van de vakfora verzorgd. Hierin stond de gebiedsgerichte aanpak in Nederland centraal en ook wat Nederland en Duitsland daarin van elkaar kunnen leren.
Lees verder
Seminar Leren samen werken aan opgaven
Dealvormen zoals IBP Vitaal Platteland zijn experimentele vormen van besturen. En daarmee dus altijd leerzaam. Maar vindt dat leren al voldoende systematisch plaats? Worden de opgedane lessen ook opgeschaald naar de gangbare bestuurlijke instituties? Die vragen stonden 15 januari centraal tijdens het online seminar ‘Leren samen werken aan opgaven’.
Lees verder
Het hoge woord is aan… Henk Staghouwer
“Ik hoop dat een nieuw kabinet samenwerkingsopgaven als IBP Vitaal Platteland verder kan en wil brengen”, zegt Henk Staghouwer, gedeputeerde in de provincie Groningen.
Lees verder
IBP-Café over kennis: “In veel IBP VP-gebieden ontbreekt stip op horizon nog”
“We zijn daar gaan zitten waar de energie zit, bij gebieden die graag wilden”, aldus Thomas Mattijssen op 14 december, tijdens het online IBP VP-Café ‘Aan de slag met kennisvragen.’ Dat ging over de bijdrage die Wageningen University (WUR) het afgelopen half jaar leverde aan het IBP VP-proces in Twente, de Zuidwestelijke Delta, Eems-Dollard en Nieuw Land. “Niet met complete onderzoekstrajecten, maar wel door mee te denken over kennisvragen.”
Lees verder
'Zorg dat alle partijen zich veilig voelen’
Online werkplaats op 3 december legt kern van integraal samenwerken bloot.
‘Praat mét mensen, in plaats van over hen’, zo luidde één van de rake adviezen van bestuurders uit Laag Holland, tijdens de IBP VP-werkplaats op 3 december. Dit oer-Hollandse gebied trad deze keer op als gastheer. Centraal stond de vraag hoe je toewerkt naar synergie in de uitvoering van plannen, terwijl er ook nog extra moeilijkheden spelen zoals de veenweideproblematiek: hoe tackel je die en creëer je tegelijk perspectief voor alle partijen in het gebied?
Lees verder
IBP VP-Café 26 november: Nationale agenda op weg naar experimenteerruimte
“Iedereen wil graag, er is nú draagvlak om daadwerkelijk aan de slag gaan met een nationale agenda gericht op meer experimenteerruimte. Dus laten we dwarsverbanden leggen en samen optrekken.” Een dringend betoog van Martin Verbeek, voormalig programmamanager van Mineral Valley Twente, tijdens het IBP VP-Café van 26 november. Zijn oproep kreeg veel bijval, onder andere met een voorstel om op korte termijn verder te praten met tenminste vier provincies.
Lees verder
Het hoge woord is aan… Albert Vermuë
‘IBP Vitaal Platteland is een parel die we moeten koesteren’
“Eén van de lessen: Je hebt in het gebied ‘eigenaarschap’ nodig om opgaven aan te pakken. Als er alleen van bovenaf bepaald wordt wat de doelen zijn, en de mensen in het gebied delen dit niet, dan kom je met je aanpak nergens”, aldus Albert Vermuë (VNG), als hij desgevraagd reflecteert op bijna 3,5 jaar integraal besturen.
Lees verder
PBL tip: Wat is een 'leefbaar' platteland?
De opgave voor het IBP-VP-programma luidt: ‘naar een economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam platteland’. Maar wat is een ‘leefbaar’ platteland? Dat is niet altijd even duidelijk, en wordt mogelijk per gebied verschillend ingevuld. PBL-onderzoeker Frank van Dam zoomt in een bijdrage in op dit lastig te kaderen begrip, en geeft handreikingen voor antwoorden.
Lees verder
IBP Vitaal Platteland deelt inzichten tijdens VB-NIG preconference
‘Hoe zorgen we ervoor dat de opgedane inzichten en energie binnen de IBP Vitaal Platteland gebieden zo goed mogelijk geborgd worden, en dat interbestuurlijk en opgavegericht werken geen uitzondering blijft?’ Programmamanager Olga van Kalles stelde deze vraag 12 november in een pitch, tijdens de 6e editie van de VB-NIG preconference. Thema van deze (Engelstalige) conferentie was: “Innovations in Approaches of Societal Challenges: Connecting Science and Practice”.
Lees verder
Osinga aan Tweede Kamer: "Opgaven voor landelijk gebied kunnen we alleen gezamenlijk oplossen"
In de laatste editie van de Krant voor het platteland, een uitgave van de P10 plattelandsgemeenten, breken Commissaris van de Koning van Drenthe Jetta Kleinsma en Directoraat-Generaal van het ministerie van LNV Johan Osinga een lans voor de plattelandsgebieden.
Lees verder
Samenwerking Zuid-Limburgse Heuvelland krijgt flinke financiële impuls
Het Ministerie van LNV stelt via IBP Vitaal Platteland € 3,75 miljoen beschikbaar voor de verduurzaming van water- en bodembeheer in het Zuid-Limburgse Heuvelland. Provincie Limburg (80%) en Waterschap Limburg (20%) vullen dat bedrag aan tot € 7,5 miljoen.
Lees verder
Hoe betrek je mensen online? IBP VP-café geeft tips
Hoe stimuleer je online participatie onder mensen die niet gewend zijn zo te werken? Hoe maak je gevoelige onderwerpen via het scherm bespreekbaar? Het zijn twee van de vele vragen die 2 november de revue passeerden tijdens een goedbezocht online IBP VP-café, waar een keur aan hulpmiddelen, tips en tricks voorbijkwam.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Frank de Wit
“Integraal samenwerken betekent goed luisteren en begrijpen, en dán pas discussiëren”, benadrukt Frank de Wit, voorzitter van de Noord-Hollandse agrarische natuurvereniging Water, Land en Dijken.
Lees verder
Blog: Paradigma’s en rijksgeld
Waarom heeft het even geduurd voordat de laatste zogenoemde SPUK-beschikking voor IBP Vitaal Platteland begin november is getekend? Sander Band, MT-lid van het Directoraat-Generaal Natuur, Visserij en Landelijk Gebied bij het ministerie van LNV, geeft uitleg over de ingewikkelde relatie tussen het begrip samenwerken en ‘wie er waar over gaat’.
Lees verder
PBL tip: Samen werken aan opgaven professionaliseren
Leren vergt lef om tegen de stroom in te roeien
Opgavegericht werken aan maatschappelijke vraagstukken als landbouw, natuur en energietransitie en klimaat vraagt samenwerking. Partijen moeten met elkaar in staat zijn problemen aan te pakken. Hoewel deze manier van werken inmiddels geaccepteerd is, ligt hier voor de overheden nog steeds een flinke leeropgave, constateren het PBL en de NSOB in hun essay ‘Leren institutionaliseren’.
Lees verder
Uitgebreid verslag werkplaats 24 september – hoe stemmen we nog beter af?
Werken we als overheden al mooi samen of is het toch afstemmen dat we vooral doen? Dat was de hamvraag 24 september, tijdens de werkplaats die een belangrijk moment markeert in het IBP VP-traject. Want we hebben al veel bereikt, maar het échte werk moet eigenlijk nog beginnen.
Lees verder
LNV-verbinder Marijke Andela-Jaarsma over grenzeloos samenwerken aan een toekomstbestendige Zuidwestelijke Delta
‘In het Gebiedsplan voor de Zuidwestelijke Delta staan veel kansrijke projecten benoemd,’ aldus LNV-verbinder Marijke Andela-Jaarsma in een recent artikel in de nieuwsbrief van de Zuidwestelijke Delta. Naast het IBP VP-proces in de Zuidwestelijke Delta, licht Andela ook de broedplaats Zoet water nader toe.
Lees verder
Blog – Interbestuurlijk samenwerken draait om 5 simpele vragen
Het essay ‘Leren van doen’ brengt in een notendop de kern boven van wat we hebben geleerd in IBP Vitaal Platteland. Dit essay werd 22 september toegelicht in een webinar van de OverheidvanNu. Olga van Kalles, programmamanager van IBP Vitaal Platteland, licht de inhoud nader toe in een blog.
Lees verder
Werkplaats 24 september: 'Managers bij overheden moeten functioneren als hitteschild'
“Maak belangen expliciet, investeer in relaties”, aldus veranderexpert Merlijn Ballieux, oprichter van de Veranderbrigade. “Realiseer je dat je voor samenwerken geen blauwdruk hebt: het proces in Drenthe is anders dan in Brabant. En: “Ben je manager, zorg dan dat je functioneert als hitteschild.” Hij gaf deze nuttige tips 24 september, tijdens de online Vitaal Platteland Werkplaats ‘Van interbestuurlijk afstemmen naar interbestuurlijk samenwerken’.
Lees verder
PBL tip – Managen van grenzen in integrale initiatieven
Aandacht voor het managen van grenzen is belangrijk om de baten van integraal landgebruik te kunnen realiseren, aldus PBL-onderzoeker Saskia van Broekhoven. Zij concludeerde op basis van haar promotieonderzoek naar de ‘governance van multifunctioneel landgebruik’ onder andere dat je moet zoeken naar wegen om grenzen te overbruggen, maar dat het trekken van grenzen juist ook kan helpen bij het realiseren van effectieve integratie.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Esther Rommel
‘Ik vergader niet om het vergaderen’, zegt Esther Rommel, gedeputeerde van Noord-Holland. Hoe kijkt zij aan tegen het IBP VP-proces en hoe ziet ze haar eigen rol?
Lees verder
De IBP-opgave van De Peel centraal op Springtij
Gefragmenteerde pioniersgeest koppelen aan gezamenlijk perspectief
Burgemeester Pierre Bos (gemeente Boekel) verzorgde tijdens Springtij 2020 een ‘briefing’ en vertelde over de integrale, interbestuurlijke manier van werken. Pierre schetste een levendig beeld van het gebied, de historie, haar bewoners en de manier waarop er wordt samengewerkt aan nieuwe perspectieven voor de Peel.
Lees verder
IBP inspiratie vanuit Springtijforum 2020
Iets niet kunnen of weten. En toch…
Drie dagen lang werd op Terschelling tijdens het Springtijforum gesproken over oplossingen voor een duurzaam en toekomstbestendig Nederland. De opbrengsten van Springtij zijn gebundeld in dit manifest voor het nieuwe kabinet. Het IBP VP was met Pierre Bos (burgemeester Boekel), Anne Reijbroek (verbinder LNV) en Harry Louwenaar (communicatieregisseur) ter plekke.
Lees verder
Ervaringen IBP Vitaal Platteland onderstrepen belang werkbaar financieel instrumentarium
Rapport ‘Als één overheid’ bevat welkome aanbevelingen voor samenwerking tussen overheden.
De Studiegroep Interbestuurlijke en Financiële Verhoudingen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft 10 september haar eindrapport gepubliceerd. Kernvraag: ‘Hoe kunnen we het bestuurlijke en financiële ‘repertoire’ van overheden uitbreiden, zodat we echt als één overheid kunnen optrekken?’ Hierbij is ook advies meegenomen vanuit IBP Vitaal Platteland, dat is ingediend na publicatie van het tussenrapport in april van dit jaar.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Arjan van Rijn
Niet de koplopers vormen de uitdaging, maar het peloton
Als het aan Arjan van Rijn ligt gaat IBP Vitaal Platteland nog niet ver genoeg: ‘De samenwerking mag wat mij betreft nog veel intensiever.’ Van Rijn is een van de trekkers van het IBP VP-proces, namens waterschap Amstel Gooi en Vecht (AGV).
Lees verder
PBL: Kansrijk landbouw- en voedselbeleid betekent kiezen
Foto: Elena Titarenca
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft 27 mogelijke maatregelen voor landbouw- en voedselbeleid beoordeeld op effectiviteit, uitvoerbaarheid en juridische legitimiteit. Een van de conclusies van het onderzoeksrapport: geen van de maatregelen scoort op álle doelen voor leefomgeving, economie en sociale aspecten positief, en is tegelijkertijd gemakkelijk te nemen.
Lees verder
Werkbezoek WUR aan Zuidwestelijke Delta over omgang met droogte
Hoe gaat IBP VP-gebied Zuidwestelijke Delta om met droogte en verzilting? Dat was de kernvraag tijdens een werkbezoek aan dit gebied op 31 juli, door onderzoekers van Wageningen University & Research. Organisator was Living Lab Schouwen-Duiveland.
Lees verder
Blog: Hoe je als IBP-VP gebied daadwerkelijk stappen zet
Weten hoe ‘actie-onderzoek’ van de Wageningen Universiteit (WUR) je verder kan helpen met plannen voor een IBP VP-gebied? Lees dan deze blog van LNV-verbinder Andreas van Braam.
Lees verder
Het hoge woord is aan… Hanke Bruins Slot
In de rubriek ‘Het hoge woord is aan …’, deze keer een reactie op onze stellingen van Hanke Bruins Slot, gedeputeerde voor de provincie Utrecht.
Lees verder
‘Ga zo vroeg mogelijk open en eerlijk het gesprek aan’
Online IBP Café over samenwerken met agrariër
‘Vertrouwen’ en ‘betrouwbaarheid’. Veelzeggende begrippen, die steeds terugkwamen tijdens het online IBP VP Café over ‘Samenwerken als overheden met agrariërs’.
Lees verder
Uitgebreid verslag 18 juni – Toekomstbestendige landbouw in een mooi landelijk gebied
Voor wie er niet bij was, óf wie er wel bij was maar nog eens rustig alle inhoudelijke inzichten wil teruglezen, staat nu het uitgebreide verslag van de online werkplaats van 18 juni in de Vitaal Platteland-community.
Lees verder
‘Het is tijd om als overheden stappen te maken naar de praktijk’ – volop discussie tijdens online werkplaats Twente
Foto: weiland bij Nijverdal, Peter Kappen
IBP VP is goed op weg. Het interbestuurlijk samenwerken met diverse bestuurslagen krijgt gestaag vorm. Tegelijkertijd zijn alle gebieden zoekende: hoe werk je nu echt gelijkwaardig samen en, vooral, hoe maak je de slag naar een economisch gezonde, werkbare praktijk? Belangrijke vragen die aan de orde kwamen tijdens de online IBP VP-werkplaats op 18 juni 2020. Centraal bij de discussies stonden voorbeeldprojecten uit het gebied dat gastheer was van deze dag: Twente.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Henk Jan Soede
“Laat ons boeren vooral lekker uitvoeren”In de rubriek ‘Het hoge woord is aan …’, deze keer een reflectie van Henk-Jan Soede, voorzitter van agrarisch collectief Rijn Vecht en Venen, een man met wortels in de praktijk.
Tips voor verkrijgen experimenteerruimte bij online werksessie ‘Verduurzaming Landbouw’
Leer van andere gebieden, werk aan vertrouwen en onderbouw je pilot
Meer dan de helft van alle vraagstukken in IBP VP-gebieden gaat over wetgeving en experimenteerruimte. Welke randvoorwaarden zijn van belang om ruimte voor het experiment te creëren, en hoe beweeg je van praten naar uitvoering? Leer van oplossingen die in andere gebieden al in de maak zijn, bouw aan vertrouwen en zorg voor een wetenschappelijk onderbouwde pilot, zo luidden enkele van de adviezen, tijdens de IBP VP online werksessie ‘Verduurzaming landbouw’ op 4 juni 2020.
Lees verder
Blog: Geleerde lessen van IBP VP 'main stream' maken
Om de rol van waterschappen bij het IBP Vitaal Platteland te kunnen duiden, is hen gevraagd een enquête in te vullen. Carel Nobbe, lid van het landelijk Programmateam IBP VP namens de Unie van Waterschappen, blogt over de resultaten.
Lees verder
Blog: Doe meer met ongeveer
Als partner van adviesbureau Emma en als bestuurskundige en communicatiedeskundige betrokken bij het IBP, pleit Ton Baetens in een pakkende blog voor ‘small gains’, of in kleine stapjes meer doen met ongeveer.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Bert de Groot
De grootste kunst is om energie in een gebied te verkrijgen en organiseren, die dan past bij een opgave van de overheid.
In de rubriek ‘Het hoge woord is aan..’, deze keer een reflectie van Bert de Groot, hoogheemraad bij Waterschap De Stichtse Rijnlanden, en betrokken bij IBP VP-gebied Hollands-Utrechts veenweidegebied.
Lees verder
In de rubriek ‘Het hoge woord is aan..’, deze keer een reflectie van Bert de Groot, hoogheemraad bij Waterschap De Stichtse Rijnlanden, en betrokken bij IBP VP-gebied Hollands-Utrechts veenweidegebied.
PBL: De waarde van lerend evalueren
Beleid met experimenteel en adaptief karakter
Is het IBP VP-programma in haar opzet geslaagd? Om gebieden en bestuurders de komende maanden te helpen bij het antwoord op deze vraag, heeft het PBL ‘de onderzoeksmethodiek voor het evalueren van transformerend leren en handelen’ ontwikkeld.
Is het IBP VP-programma in haar opzet geslaagd? Om gebieden en bestuurders de komende maanden te helpen bij het antwoord op deze vraag, heeft het PBL ‘de onderzoeksmethodiek voor het evalueren van transformerend leren en handelen’ ontwikkeld.
Aanpak met expertsessies leidt Laag Holland naar Erfgoed Deal
Webinar ‘Wat kun je als IBP VP-gebied met de Erfgoed Deal?’
Welke mogelijkheden biedt de Erfgoed Deal? Deze vraag stond centraal tijdens het IBP VP Erfgoed Deal webinar, op 14 mei 2020. Circa 50 deelnemers luisterden aandachtig naar uitleg over de deal, en hoorden hoe IBP VP-gebied Laag Holland als eerste deze ‘erfgoedsteun’ in de wacht sleepte.
Lees verder
Welke mogelijkheden biedt de Erfgoed Deal? Deze vraag stond centraal tijdens het IBP VP Erfgoed Deal webinar, op 14 mei 2020. Circa 50 deelnemers luisterden aandachtig naar uitleg over de deal, en hoorden hoe IBP VP-gebied Laag Holland als eerste deze ‘erfgoedsteun’ in de wacht sleepte.
PBL: Zorg voor het landschap
Het PBL-signalenrapport “Zorg voor landschap” pleit voor een landschapsinclusief omgevingsbeleid. In het huidige omgevingsbeleid is landschap vaak een sluitpost. Het is wenselijk om landschap expliciet te borgen in het Besluit kwaliteit leefomgeving, zo luidt een van de conclusies.
Lees verder
'IBP VP goed voor scherpte, bevestiging en netwerk’
Met poldermentaliteit bouwen aan nieuwe natuur
“IBP Vitaal Platteland geeft ons schwung om door te pakken”, zegt Mark Waaijenberg, provinciaal projectleider Nationaal Park Nieuw Land (NPNL). Zijn positieve woorden kregen bijval van de overige deelnemers aan een online bijpraatsessie over IBP VP-gebied Nieuw Land, op 13 mei 2020.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Antoinet van Helvoirt – Looman
In de rubriek ‘Het hoge woord is aan..’, deze keer een reflectie van Antoinet van Helvoirt – Looman. Zij is trekker van het IBP VP-proces in de Achterhoek, en namens Water Natuurlijk bestuurslid van Waterschap Rijn en IJssel.
Blog: Er is zoveel meer dan stikstof
‘Ik zie dat stikstof slechts een verschijningsvorm is van een veel omvattender probleem. Eigenlijk zei Johan Remkes het heel mooi: we moeten ons realiseren dat niet alles kan!’ en ‘de provincie vervult een sleutelrol’. Lees de pakkende blog van Alex Datema, boer en voorzitter van agrarisch collectief BoerenNatuur in het Groningse Westerkwartier.
Lees verder
‘Bespreekbaar maken wat onbespreekbaar lijkt’ – online werksessie toont behoefte aan verdieping
‘Het IBP-proces verloopt goed. Lastig zijn onder andere de verschillen in rolverdeling en sturing’, zo vatte Hero Klinker de problematiek in Noordwest-Overijssel samen. Hij was een van de sprekers tijdens de online IBP VP-werksessie voor veenweidegebieden, op 6 mei 2020.
Lees verder
Vitaal platteland: met nieuwe formats door met de opgave
Hoe blijf je in verbinding in deze thuiswerktijd? Daar zijn veel mensen nu naar op zoek. Bij de IBP-opgave Vitaal Platteland zijn we enthousiast over de vormen die we hebben gevonden om online samen te blijven werken aan de opgave. Communicatiestrateeg Harry Louwenaar vertelt er meer over op Overheidvannu.nl
Lees verder
1e online werksessie toont veel raakvlakken – 'Integraal kunnen we meters maken, bijvoorbeeld rondom knellende regels’
‘Echte experimenteerruimte vinden in de praktijk is en blijft lastig’. Zo luidde één van de geleerde lessen die Gerdien Kleijer (gemeente Ede) presenteerde tijdens de 1e online werksessie van het IBP Vitaal Platteland, op 16 april 2020.
Lees verder
Het hoge woord is aan … Maikel van der Neut
In de rubriek ‘Het hoge woord is aan.. ‘ vragen we bestuurders om te reflecteren op hun rol in de interbestuurlijke aanpak van regionale opgaven. Deze keer is het woord aan Maikel van der Neut, wethouder van de gemeente Berkelland.
Lees verder
PBL: Verdienvermogen is cruciale factor
Verleid eerst dié helft van de boeren die zelf al extra maatregelen neemt om de bedrijfsvoering te verduurzamen. Zorg voor verdienvermogen en betaal boeren voor de ecosysteemdiensten die ze de samenleving leveren. Bijvoorbeeld door een groter deel van de Europese GLB-subsidies ‘groen’ in te zetten.
Lees verder
Blog: Anders dan anders
Anders moeten werken dan anders. Dat geldt voor de aanpak van de crisis in veenweidegebieden, maar ook voor de veel sneller verlopende Coronacrisis. LNV-verbinder Jitske van Laar blogt over de vraag hoe beide processen op elkaar ingrijpen en wat zij gemeen hebben.
Lees verder
'Nederland heeft één overheid nodig' – Rapport IBP studiegroep Interbestuurlijke en Financiële verhoudingen
De studiegroep Interbestuurlijke en Financiële Verhoudingen doet in het rapport ‘Nederland heeft een overheid nodig’ aanbevelingen om het werken als één overheid naar een hoger plan te tillen.
Lees verder
Als landbouwer bereik je in je eentje helemaal niks
Samenwerken in de coronacrisis: inZoomsessie Zuidwestelijke Delta“Ik zit in een hele steile leercurve.” Net als de overige deelnemers aan de 1e online inzoomsessie voor IBP Vitaal Platteland, is Peter van Veelen (adviseur Buro Waterfront) positief over de samenwerking. Peter adviseert de gemeente in het samenwerkingsproces voor de Delta-broedplaats Zoetwater van Schouwen-Duiveland. Een project dat deel uitmaakt van het gebiedsplan van IBP VP-gebied de Zuidwestelijke Delta.
Het hoge woord is aan … Ellen van Selm
Ellen van Selm, burgemeester van Opsterland (onderdeel van het Friese Beetsterzwaag en voorzitter van samenwerkingsverband P10), had graag op het podium gestaan tijdens de afgelaste werkplaatsbijeenkomst van 19 maart. Als alternatief vonden we Ellen bereid om het spits af te bijten van deze nieuwe rubriek: daarin krijgen bestuurders het woord en spreken zij zich uit over een aantal stellingen rond interbestuurlijk samenwerken.
Lees verder
In het veld
IBP VP programmaondersteuner Tamara Franken was de afgelopen weken in het veld te vinden en blogt over haar ervaringen. Hoe was het om in een tijd waarin corona zich langzaam maar zeker aandiende, gebiedsvideo’s te schieten?
Lees verder
PBL: Focus op concreet, geografisch omlijnd, ruimtelijk gebiedsplan
Aan welke sturingsvarianten kun je denken, als je gebiedsspecifiek beleid verder wilt versterken? Het antwoord is te vinden in het artikel De governance van de Kaderrichtlijn Water (KRW): regionale verschillen en sturingsopties (gepubliceerd in 2019).
Lees verder
Uit het veld – Wintervoorploegen en gras scheuren
Leidt het scheuren van gras in de winter tot ander middelengebruik in de aardappelteelt, als er niet wordt voorbehandeld met glyfosaat?
Lees verder
Ervaringen met werken als één overheid: zijn wij één team?
Wat kunnen we leren van eerdere ervaringen, waarbij het werken als één overheid centraal stond? Deze vraag stond vrijdag 7 februari 2020 centraal, tijdens een bijeenkomst van de Vereniging voor Bestuurskunde, in samenwerking met de provincie Noord-Brabant. Olga van Kalles, programmamanager IBP Vitaal Platteland, doet verslag.
Lees verder
Leestip: Experimenteel besturen – hoe schep je goede voorwaarden?
“Hoe schep je goede voorwaarden om te experimenteren, loop je als overheid niet in de weg en leer je er echt iets van? Een doordachte sturingsfilosofie helpt daarbij, stelt UFS (Universiteit Utrecht) onderzoeker Suzanne Potjer in haar boek Experimenteel bestuur”.
Lees verder
2020 is 'het jaar om meters te maken'
Regio’s daadwerkelijk ondersteunen bij het verder brengen van hun integrale gebiedsplannen. Dat is het doel van het programmateam van IBP Vitaal platteland. Veel regio’s maken in 2020 de slag van papier naar praktijk; het is zaak ‘meters te maken’. Om dit te ondersteunen organiseert de werkgroep ‘Leren door doen’ ook dit jaar weer een serie Werkplaatsbijeenkomsten. Voor en door professionals uit de regio. De eerste vindt plaats op donderdag 19 maart aanstaande. Deze is ook gericht op bestuurders en managers die een rol hebben in de gebiedsopgaven.
Lees verder
Blog: Luctor… et emergo!
Het opstellen van een gebiedsplan is soms een worsteling, maar je komt altijd weer boven. Zo ook de diverse gebiedspartners in het IBP VP-gebied Zuidwestelijke Delta. Hoe kwam hun programma tot stand en wat hebben zij tot nu toe bereikt? Marijke Andela, één van de verbinders bij LNV, blogt over haar ervaringen.
Lees verder
PBL tip: ‘Onderzoek alternatieve strategieën voor versoepeling vergunningverlening’
Staar je niet blind op stikstof. Zo luidt het devies van de policybrief Stikstof, die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in december 2019 publiceerde. Een leestip voor bestuurders en strategen, want dit document biedt een palet aan alternatieve denkrichtingen.
Lees verder
Voor de agenda: Werkplaatsen in 2020
In 2020 organiseert IBP Vitaal Platteland opnieuw vier Werkplaatsbijeenkomsten. Twee in de regio en twee op een centrale plek, met een bijzondere en bredere insteek, waarbij we iedereen uitnodigen die met de uitvoering van het IBP VP te maken krijgt: bestuurders, leidinggevenden en werkers uit de gebieden van zowel overheden als overige partners.
Lees verder
Leestip: Hoe blijf je vooruit gaan in complexe transities?
SER-kroonlid Katrien Termeer pleit op overheid van nu.nl voor een Small Wins aanpak bij complexe transitieopgaven.
Lees verder
IBP Vitaal Platteland 2020, van plannen naar realisatie
Voorafgaand aan het PBL event De nacht van de Energieke regio, op 11 december, kwamen we bijeen met zo’n 25 betrokken bij het IBP Vitaal Platteland bijeen om terug te blikken op het afgelopen jaar. Om op basis van die inzichten de inzet voor 2020 aan te scherpen.
Lees verder
Westerkwartier in spotlights tijdens PBL Nacht van Energieke Regio
“Van elkaar leren en samenwerken in Thorbecke’s trappenhuis, daar gaan we voor”, met deze oproep opende PBL-directeur Hans Mommaas de Nacht van de Energieke Regio, op 11 december in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Een afwisselend avondprogramma volgde, met een hoofdrol voor de IBP VP-ontwikkelingen in het Groningse Westerkwartier.
Lees verder
Lerend evalueren op weg naar vitaal platteland
Hoe draagt het IBP Vitaal Platteland bij aan de ambitie van een economisch vitaal, duurzaam en leefbaar platteland? De vraag die 2 december centraal stond, tijdens het zogenoemde midterm seminar, georganiseerd door wetenschappers van het PBL en de VU (Athena Instituut). De onderzoekers hopen via lerend evalueren zicht te krijgen op de wijze waarop het programma bijdraagt aan het realiseren van de hierboven genoemde ambitie.
Lees verder
Uitgebreid verslag Werkplaats Samenwerken met maatschappelijke partners nu online
In het Friese laagveengebied Aldeboarn/De Deelen, gaven boeren, burgers en bestuurders tijdens de Werkplaats Samenwerken met maatschappelijke partners inzicht in de bijzondere bottom-up aanpak die ze in dit IBP-gebied hanteren.
Lees verder
Werkplaats Samenwerken met maatschappelijke partners: van wetenschap tot boerenverstand
In het Friese laagveengebied Aldeboarn/De Deelen nemen boeren en burgers collectief de handschoen op bij het zoeken naar oplossingen voor de veenweideproblematiek. Een echte bottom-up aanpak dus, die 28 november centraal stond tijdens de 4e Werkplaats van IBP Vitaal Platteland.
Lees verder
Blog Utrechts-Hollandse veenweiden: Bestuurlijke bijeenkomst met bottom-up als toverwoord
Op 11 september 2019 verzamelden zich rond de 60 bestuurders in het Veenweide Innovatie Centrum (VIC) in Zegveld, midden in het Groene Hart. De bestuurlijke samenstelling was een mooie vertegenwoordig van de vier overheden. Regioreporters Chris van Naarden en Corine van den Berg bloggen over hun indrukken.
Lees verder
Uitgebreid verslag werkplaats Werken als één overheid nu online
Tijdens de werkplaatsbijeenkomst Werken als één overheid in de Zuidwestelijke Delta is er weer een hoop kennis en ervaring gedeeld. Voor wie er niet bij was, óf wie er wel bij was maar nog eens rustig alle inhoudelijke inzichten wil teruglezen, staat nu het uitgebreide verslag in de Vitaal Platteland-community.
Lees verder
Naar een vitaal platteland
Hoe houden we het platteland in Nederland economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam? Olga van Kalles, programmamanager van IBP Vitaal Platteland, geeft op Overheidvannu.nl in een video een korte toelichting.
Lees verder
Werken als één overheid in de Zuidwestelijke Delta
‘Werken als één overheid’ is één van de kernen van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland; tegelijkertijd is het voor alle betrokkenen een flinke uitdaging. De derde Werkplaatsbijeenkomst focuste daarom op dit onderwerp, de huidige stand van zaken én kansen in de toekomst. De locatie dit keer: de Zuidwestelijke Delta, het enige IBP VP-gebied waar drie provincies samenwerken met elkaar, met andere overheden en met partijen in de samenleving.
Lees verder
"Allemaal naar het trappenhuis": bestuurlijke bijeenkomst Vitaal Platteland in acht quotes
“We moeten elkaar nóg meer opzoeken!” Dat was misschien wel de belangrijkste conclusie van de bestuurlijke bijeenkomst Vitaal Platteland in het Veenweide Innovatie Centrum in Zegveld. Zo’n 80 hoogheemraden, gedeputeerden, burgemeesters, wethouders en anderen bekeken het IBP vanuit een bestuurlijk perspectief. Hieronder de belangrijkste (samengevatte) uitspraken van sprekers en andere aanwezigen.
Lees verder
Vitaal platteland: op zoek naar 'het groene goud' – bestuursbijeenkomst Zegveld
Overheidvannu.nl was te gast bij de bestuurlijke bijeenkomst van IBP Vitaal platteland op 11 september 2019 in Zegveld en doet verslag.
Lees verder
Hiddo Huitzing (PBL): ‘Met lerend evalueren houden we gebieden een spiegel voor’
Lerend evalueren is een belangrijk onderdeel van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland. Hiddo Huitzing begeleidt dit traject, samen met zijn collega’s van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) én van het VU Athena Instituut. Hij legt uit wat lerend evalueren ís, wat het bijdraagt aan het programma én wat de huidige stand van zaken is.
Lees verder
Blog Drents Plateau: Erkenning voor duurzamere landbouw
Door regioreporter Jessica Tepper, Drents Plateau
Nog geen vier jaar geleden zijn mijn man Maurits en ik begonnen met onze natuurboerderij Eytemaheert. Vanuit onze contacten en gesprekken met de provincie Drenthe raakten we betrokken bij het IBP Vitaal Platteland. Als één van de drie projecten binnen het Drents Plateau werken we hard om van onze boerderij een waardevolle proeftuin te maken voor natuurinclusieve kringlooplandbouw.
Lees verder
Maaike Wijngaard en Rolf Oldejans: 'Het IBP is een mooie kans om meters te maken'
Een economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam platteland. Dat is het doel van het Interbestuurlijk Programma (IBP) Vitaal Platteland, een regionale samenwerking van het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen. Maaike Wijngaard (senior beleidsmedewerker Afdeling Gebieden) en Rolf Oldejans (gemeente Enschede) aan het woord over hun samenwerking. “Je hebt korte lijntjes nodig om aan hetzelfde doel te kunnen werken.”
Lees verder
Verslag werkplaats Dynamisch programmeren nu online
Tijdens de werkplaatsbijeenkomst Dynamisch programmeren op de zuidoostelijke zandgronden is er een enorme hoeveelheid kennis en ervaringen gedeeld. Voor wie er niet bij was, óf wie er wel bij was maar nog eens rustig alle inhoudelijke inzichten wil teruglezen, staat nu het uitgebreide verslag in de Vitaal Platteland-community.
Lees verder
Gebieden in beeld
Agenda
Het landelijk gebied in ontwikkeling, hoe verder?
Café Vitaal Platteland
We zien allemaal dat er veel ontwikkelingen afkomen op het landelijk gebied. Recent zijn twee rapporten verschenen die hier richting aan geven, namelijk het advies van de commissie Harbers ‘Kiezen en delen’ en ‘Van woorden naar daden’ over de governance van de ruimtelijke ordening. Beide rapporten zullen tijdens deze bijeenkomst worden toegelicht. We gaan vervolgens met elkaar in gesprek over de aanbevelingen. Wat betekenen deze voor onze gebieden? En wat zouden de inzichten kunnen betekenen voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG)? Ook praten we elkaar natuurlijk bij over actualiteiten in de gebieden.
Naast IBP VP-gebieden zijn ook de pioniersgebieden voor het NPLG uitgenodigd en de relevante NOVI gebieden.
Bekijk hier het gehele programma van dit Café Vitaal Platteland (PDF).
Aanmelden kan ook direct via deze link.
Blijf op de hoogte!
In onze nieuwsbrief verzamelen we periodiek de belangrijkste ontwikkelingen. Wil je ook op de hoogte blijven? Schrijf je dan in met het onderstaande formulier.